38 stopnjow, Markus praži so w słóncu kaž pstruha w pónoji. Jeho mandźelska bě lětsa na kóždy pad k morju chcyła. Při Turkowskej rivierje maja najrjeńše masaže a najwjetši bufet. Tam jeho žona cyły dźeń koka. Markus lěha radšo na přibrjohu, rozpřestrěje swoje trjenje na lěhaku a wšě štyri wot so tyka.

»Nětko sej swój zasłuženy dowol porjadnje lubić dam!« wón praji a so rozhladuje. »Spodźiwnje. Telko Aziatow. Smy da jowle w Pekingu abo što? Šing, čing, šong, ting ... hdyž takle rěčiš, to će tola nichtó chutnje njebjerje. A swoju hłupu kameru maja wězo tež zaso sobu. Přeco tysacy fotow, a to wot wěcow, kotrež sej tak a tak žadyn čert wjace njewobhlada ... Ale njech činja, hdyž hewak žane hobbyje nimaja. Nětko«, Markus wótře pozywa a so při tym porjadnje naćahuje, »je najprjedy raz čas za małki spink.«

Haru a hektiku města tu hižo njesłyši. Žołmy morja so přijomnje kolebaja a wón něžnje zdrěmnje. Smorčo w rytmusu žołmow Markus tam nětko leži. Zanurjeny do ćišiny a měra. Tola potom to! Runje jako Markus wjeršk swojeho wotpočinka docpěje, bliži so jemu někajke zwěrjo. »Małka brodźička, wotstejacej wuši, brunej rohaj a tajkej spodźiwnej š-š-š-šěrokej woči, što da ma to być?«, Markus wustróžany bórboli. »Wupada kaž ... koza! Ale što tajke skoćo tu na přibrjohu pyta? A čehodla čini tajke spodźiwne zwuki?« Zwěrjo so Markusej přeco bóle bliži. Wón ma mjeztym lódzymnej noze. Apatisce hlada na kozu. »Dźi preč. Zmiń so do twojeho zaklateho chlěwa!« Koza pak so bliži a bliži. Jako steji wona bjezposrědnje před nim, kusnje jemu mócnje do palca. »Awa!« Markus zabjaknje, zo je to po cyłym přibrjohu słyšeć. To jeho wubudźi a wón za powětrom hraba.

Wino sylniše hač woda je,

to drje tež kóždy njepitk wě.

Wšak wukorjeni woda štomy,

a potorha najwjetše domy.

Tak prajće kak was zadźiwa,

zo tež mje wino powróća.

  DAMIAN DYRLICH

Škropawa wšak wona njeje,

ani zhibnyć njeda so,

krutosć, jasnosć so w njej hrěje,

element za mandźelstwo.

Jeje brěmjo z časom ćežke

zdawa so a wabi tu,

spytowanje w kóždym kuće,

kotrež hrozy zabić ju.

Přećelstwo a swójbne kruhi

bjez njeje do kašća du,

byrnjež hrozne wětry ruli,

w´ wutrobje jej kwětki ktu,

hdyž prajiš, swědčiš

z wěrnej dušu:

«Swěra moja njezańdźe!»,

ze skutkom kročiš

po wšěm puću,

zbožo žněješ na wěčnje.

ANNAMARIA ZAHONOWA

Skónčnje dowol

All inclusive

Banćik wokoło ruki

All inclusive

Póńdu k poolej

All inclusive

Wšě ležaki wobsadźene

All inclusive

Prima, nětko dyrbju so na plastikowym stólcu słónčić

All inclusive

Škrěčate dźěći

All inclusive

Słónčna krema mi do wóčka běži

All inclusive

Spytam ju wotmórać

All inclusive

Njeradźi so

All inclusive

Spytam zaso, hišće hórje

All inclusive

Bul kupaceho dźěsća mi direktnje mjezwoči zleći

All inclusive

Nutřkownje so warju, praju pak, zo je wšo w porjadku

All inclusive

Póńdu něšto jěsć

All inclusive

Brjušebolenje po wječeri

All inclusive

Animater předstaja wohenjowu show

All inclusive

Wjerch so pali

All inclusive

Ewakuacija hosći

All inclusive

Směmy na zbožo zaso do hotela

All inclusive

Nětko čas do łoža

All inclusive

Wotuću dla hudźby susoda

All inclusive

Klepam wo durje a so hóršu

All inclusive

Brazilčan mje njezrozumi, za to pak mi Cuba Libre poskići

All inclusive

Wotpokazam a lehnu so zaso do łoža 

All inclusive

Moskito mje kałnje

All inclusive

»Ćěr so!«, praju

All inclusive

Tež wón mje njezrozumi

w špihelu wódneho muža

wěže k měšćanskej muri kiwaja

do daliny na horu Čornobóh hladaja

hdźež něhdy spěw hory módre zaklinča

prašenja potomstwa na čertowe wokno

ze skaliznow mutnje zlětuja

zwuki potajnstwa w njejasnych

wěšćenjach

im spiegel des wassermannes

winken türme zur offenen stadtmauer

schauen fern zum frageberg Czorneboh

wo einst das sorbische berglied erklang

nachweltfragen hin zum teufelsfenster

aus der felsgruppe schallen

geheimzeichen der antworthöhle

verwaschen

   MĚRANA CUŠCYNA

  z knihi: innen bröckelt die unerhörte schicht,     poetenladen Lipsk 2023

Brunica, brunica

sy erty woněmiła.

Štóž sej zwěri z tobu hić,

zhubić budźe swoju rěč.

Na wěčnje wjeski spaliła,

serbsku dušu wuhnała.

Spěwy, reje k wjeselu

dopomnjenki wostanu.

Brunica, brunica,

domizna njej’ domizna.

Cuzy přińdu zdaloka,

dźeń a nóc tu poslednja.

Do zemje so zažeru,

hłubšo hač jich rowy su.

Štóž wostanje hač do kónca,

tomu woči woslepja.

Samota je tam a tu,

wostanu abo woteńdu.

Samota je tam a tu,

z brunicu do rowa du.

W’ wjesce sama sedźu tu,

wopušćić ju njebudu.

A hdyž mój čas raz wotběži,

je tutón dom mój posledni.

Korjenje tu hłuboke,

krute, sylne, dźerža mje.

Haj, moje dny su ličene,

mój dom je kašć mój, zawěsće.

Samota je tam a tu,

z brunicu do rowa du.

Spěwy, reje k wjeselu

dopomnjenki wostanu.

  MARIE-CHARLOTT ČORNAKEC

pokazowak honi

čas so mi roni

kóžda hodźina

spěšnje šlapnjena

čas to njebjeski

blisko při tebi

a tola sy šła

mje nałžała

pomału ma prošu hić

woměrje so přibližić

mjez namaj tam ničo njej

wón je dobry přećel, hej

nječiń sej starosće

tam ničo njebudźe

ćmowa móc

zrudna nóc

pokazowak soni

wostudźe so kłoni

kóžda hodźina

traje bjez kónca

  Jakub Wowčer

kap kap kap

ćežko próši dešć

wichor howri

krajina šěra

mokre wokno

puće tež

njesprócniwje błudźa mysle

njeje měr

kajki wupuć

mokre woči

lica tež

kap kap kap

  Franziska Kušec

Kak ja lubujom te słowa.

Som była dłymjej we nich doma,

ak som mógła hyšći cowaś,

w słownych barwach pšawje plěwaś,

ga se do nich zanuriś,

na nic wacej njemysliś,

jan słowne barwy zacuś a je piś.

Mjaztym bóžko copaju

wše te słowa pśede mnu,

pśed tym karnewalom žywjenja,

kenž mě wšednje wobdawa.

Gusło słow se zgubijo,

rownož powěda se teliko –

wětšy źěl ga prozny jo.

Słowne barwy zblěduju.

Kak se zasej zmócniju?

Łacna za nim błuźim se

ako w sprětej zagroźe,

njok byś bźeze naźeje.

Ja ga lubujom te słowa,

bujny raj se we nich chowa.

Kluc k nim musym pśecej zas,

pśecej nowo namakaś.

Lěc ty móžoš pomagaś?

                      Źilka

I.

Kak wona skaka

ta kapka

Slěbrojty šlewjer z njebja

parle kładźe

na kłóski

na trawu

na hubje twojej

kontury w rjosy rozběža

dych mokry spěšnje storka

smój

z lubosće ćežka kapka.

II.

Wětr hroznje howri

dešć šlipa wo hałzy

rěka njemdra šumi

ćehnje do swobody

tebje

mje

ćmowe starosće

hwězdy nadźije

měsačk wobhladniwosće

a lětni dych

zajědźe pod twój šat

ty a ja

nětko

 ANNAMARIA ZAHONOWA

Brjuch je čłowjekam tajny škit,   

wohniwy wěšćerski poradnik.   

Kaž rozdźělny stork wutroby

je jedyn druhemu podobny.

Kudźerje po wutřělu spaduja,

dobra opcija žiwych roztorha.

Třeći z poslednjoh kućika

wjedu do praweho wusuda.

Směšk samodruhe šibałstwo,

po stopach druhich dundajo.

Radšo z dóńtom pokročować,

čłowjeske strachi přełamać.

 HAŃŽKA WJESELIC

Nacasna žeńska

Som moderna žeńska

Ja se njesromam swójogo roda

Som gjarda na swój słowjański póchad

Z Pólakami powědam pólski

Z Nimcami nimski

A ze Serbami serbski

A powědam głosnje

a w zjawnosći móju maśeršćinu

Nješepocu ako někotare

Dokulaž to jo mójo pšawo

A pšawo wšyknych luźi se w maśernej rěcy rozgranjaś

Gaž woblacom se pólsku bursku drastwu

z regiona Žywiec

Njok se pśewoblekaś

To njejo žeden kostim

To som ja: sebje wědobna słowjańskich tradicijow

Gaž gronim «ně» pótom njok

Gaž «jo» pón cu

Gaž mjenam som zła

A gaž mjelcym cu měś swój měr

W Pólskej som »ta w Nimskej bydleca«

W Nimskej som »ta z Pólskeje póchadajuca«

W Serbach som »ta, kótaraž jo serbsku rěc nawuknuła«

W dowolu som »ta z Chóśebuza«

Chto ja som?

Som moderna žeńska

          JUSTYNA MICHNIUK

do wokna klepaja

ćěkawe prajidma

wětřikec wjerše cychnuja

próšniwe złóžki na škleńcu

za domskim w lěsku hałuzy

w kole pjasćuja

widlica přećiwo widlicy

wótře wótřišo storkaja

hdyž dešć doklinči

třase wětřik łopjenowe kapki

do tučasa listuje

lisćo zašłosće

susod přińdźe na wopyt

dopomni so na njewjedro

w dowolu

tehdy w juniju

ans fenster klopfen

flüchtige sprüche

windverse verstreichen

silbenstaub aufs glas

im wäldchen nah am haus

ächzen äste im boxring

gabel gegen gabel

lauter laute laut

wenn der regen nachhallt

schüttelt der wind blättertropfen

in die heutezeit blättert

laub der vergangenheit

da kommt der nachbar vorbei

spricht übers unwetter

im urlaub

damals im mai

   MĚRANA CUŠCYNA

tamtam ju hajhaj

być haj ně a ničo

čom dada jow

dekretse manifesty pišpot

sasaper lot wo

stajić bě mene

takle bjezto jow budźe

hdźe awantwant garda tam

haj jututu čom dada wočo

na wo wšěm swobogda

a nikgda bolše kaž ničowo wo

Leninin tam wowawi we Šwicarskom

blisko šwiči šwičk* gdaha janičo ju wšak

hwižk a rokot ropot ktrp zzza lětstotk

ratam juju stonohačkatysac

wšak bolše nigda

KraBja KrakraBja RaJa RaraJa - KraRa BjaJa

a tak tamdada

a nigdaju

JURIJ ŁUŠĆANSKI

*ptačk, němsce Rotschwänzchen

Krakra Bja Rara Ja woznamjenja: Bjarnat Krawc a swój wnučk Jan Rawp znaještaj a zaběraštaj so z DADA wuměłcami, tež hdyž žane konkretne wuslědki zaběry znate njejsu.

Dodatk J. Łušćanskeho k swojej basni:

Entusiasća DADA postajichu lěta 1916 nowy wuměłski směr w Šwicarskej, w Cabareće Voltaire na Spiegelgasse w Zürichu. Chěžu dale bydleše eksilant Lenin. Dopokaz za to, zo je so wón z DADAistami znał, nimamy.

W Ruskej a Georgiskej hižo wot 1912/13 wuměłcy skutkowachu, kotřiž w swobodnym stilu poeziju ››bjez zmysła‹‹ pisachu a z performatiwnymi čitanjemi a absurdnym dźiwadłom wustupichu. Wot lěta 1920 mjenowachu so rusce basnikojo NIČOWOKI (prowokujo zdobom Bolšewikow), němsce: Nichtsler.

Srěbaj do so prěnje pruhi,

prěnje pruhi nalěća!

Ćopło słónco tebi swěći

smějka so do wobliča.

Hlej, kak jasne naraz njebjo

leži módre nad zemju,

pod nim stawa po-zywajo

trawa něžna na polu.

Wóń wo zymnoće a sněhu

dawno wottawa je wša.

Nětko nós ma wónjow reju,

prudźi z kóždoh´ kućika.

Byrnjež lipa hišće naha

pódla tebje zrudna steji,

bórze pak so pyši rjana

z krónu krasnej w meji,

ze zelenymi łopjenami,

ze złoćanymi keluškami.

Potom šumi z hałuzami

nad našimi hłowami.

Rozhladuj so mikotace

woko, hladaj do kraja!

Dźiwaj so tej Božej stwórbje,

wokoš wšitke stworjenja!

Přetož stanyło tu nowe

ze spara je žiwjenjo,

štož bě mortwe, je nětk čiłe,

zdrasći sebi nalěćo.

Ničo nětko na tej zemi

njebjerje mi wokomik,

čas je sprostnył, časnik steji,

njeskazy mój zboža křik.

 ANNAMARIA ZAHONOWA