Hanka Šěnec – Po tym zo njebě Budyski Serbski muzej měsacy dołho za zjawnosć přistupny, móža jón zajimcy nětko zaso z přizjewjenjom wopytać. Nawodnica muzeja Christina Boguszowa je 30. meje hišće raz wopytowarjow po wosebitej wustajeńcy »Barby daliny – Moler Ante Trstenjak a Łužiscy Serbja« wodźiła.
▶ Filmowa premjera online
Składnostnje prěnjeho digitalneho foruma Serbskich Nowin dnja 8. apryla bě online-premjera krótkofilma »Sorbenkind« Lipšćanskeje režiserki Patricije Kaube, na kotrejž je so wjace hač 300 ludźi wobdźěliło. Film bu loni w decembrje we Wotrowje a wokolinje nahrawany.
▶ RBB póbitujo serbsku app
Dnja 17. apryla jo RBB nowu serbsku app startowało, źož staja wšykne serbske póbitowanja sćelaka – serbske rozgłosowe wusćełanje a teke telewizijny magacin Łužyca – k dispoziciji. App jo dermotna a póbitujo se w app-storach pód »rbb serbski«.
▶ Serbski awtor w antologiji
W Berlinskim Nakładnistwje při parku (Verlag am Park) je pod titlom »Spjacy psy VII« (Schlafende Hunde VII) antologija politiskeje lyriki wušła, kotruž je Thomas Bachmann wudał. Při tym rozestajeja so wšelacy awtorojo z načasnymi temami, kaž su to trapjenja, strachi a rozkory wokoło korony, zaničenje přirody a wobswěta abo wěnuja so stawizniskim podawkam a figuram. W njej z třomi twórbami zastupjeny je tež Benedikt Dyrlich. Knihu ilustrowała je z Kazachstana pochadźaca a dźensa w Lipsku bydlaca wuměłča Lena Inosemzewa.
Rozgrono z kuratorku chóśebuskego Serbskego muzeja Martinu Nowakoweju wó zmodernizěrowanem muzeju
Cogodla jo se dejał Serbski muzej w Chóśebuzu wobnowiś?Serbski muzej ga jo se južo w lěśe 1994 wótwórił. Za to jo se na zachopjeńku 1990tych lět dom na Młyńskej droze 12 ako muzej wutwarił a w samskem casu jo se teke stawna wustajeńca k stawiznam a kulturje Serbow w Dolnej Łužycy koncipěrowała.
Pó někak 25 lětach jo něnto notne było dom z twaŕskich aspektow saněrowaś a renowěrowaś. Dalej jo se dejało twarjenje teke tak pśetwariś, až jo za zbrašnych lěpjej pśistupne.
Nejwažnjejša pśicyna pak jo była, až smy kśěli muzej modernizěrowaś. Pó tak dłujkem casu njedajo jano drugich srědkow, aby se woglědarjam wěda pósrědniła, na pśikład moderne medije, ale dajo teke wjele nowych wědomnostnych dopóznaśow. W minjonych lětach ga smy mógali wjele zajmnych objektow za muzej nakupiś, žedne smy dostali darjone. Tak su se muzejowe zběrki zaměrnje rozšyrjali. Z kuždym objektom, kenž smy wobźěłali, smy mógali se teke nowu wědu pśiswójś abo druge wědomnostne zwiski dopóznaś. Wjele tych informacijow smy woglědarjam we wósebnych wustajeńcach dalej dawali abo w publikacijach wózjawili. Něnto smy kśěli nowe dopóznaśa teke we wobnowjonej stawnej wustajeńcy prezentěrowaś, a to teke z nacasnymi technikami a medijami. Comy ga z casom hyś a na pśikład teke młody publikum dojśpiś. A nowe medije su rowno teke za Serbski muzej wažne, dokulaž muse wšykne woglědarje a woglědaŕki muzeja teke móžnosć měś dolnoserbsku rěc abo muziku słyšaś.
Jürgen Maćij– Hač do 23. meje běchu we wukładnych woknach w Budyšinje pod titulom »Peremen! – wizuelna protestowa kultura w Běłoruskej« plakaty a fota wjace hač 20 wuměłcow a fotografow wustajene, kiž skića dohlad do protesta ludnosće po wólbach 2020 w Běłoruskej.
▶ So wo domizniske myto požadać
Hač do 15. meje móža předewšěm čestnohamtsce skutkowacy swoje wudźěłki za slědźerske domizniske myto zapodać, kotrež je sakske ministerstwo za kultus w kooperaciji ze sakskim krajnym towarstwom Škit domizny znowa wupisało. Kiwaja myta w cyłkownej hódnoće 9.000 eurow. Při wubědźowanju steja temy kaž stawizny městow a wsow, regionow a kraja, kulturny kruh Serbow, ćěkanje a wuhnaće, migracija a mobilita, demokratija, měrliwa rewolucija, procesy transformacije, stawizny splahow kaž tež industrije a techniki, přiroda a wobswět, archeologija, wuměłske stawizny, ludowe wuměłstwo, ludowa narěč a wěda wo mjenach, wšědna kultura, swjedźenje a nałožki w srjedźišću. Dospołne wupisanje nańdu zajimcy pod www.bildung.sachsen.de/heimatpflege abo pod www.saechsischer-heimatschutz.de.
▶ Hudźbne dny zaso přestorčene
55. Wojerowske hudźbne swjedźenske dny, kotrež mějachu so wot 11. apryla do 2. meje wotměć, su zamołwići dla połoženja korony a z tym zwisowacych škitnych naprawow znowa wo lěto přestorčili. Zastupne lisćiki wostanu płaćiwe.
▶ Domowina Mikławša Joachima Wićaza spominała
Maćij Bulank– Wobkedźbujo hygieniski koncept dyrbjachu křižerjo lětsa nahubnik wužiwać kaž tule Chrystof Mikławšk w Njebjelčicach.
▶ Dolnoserbska platforma online
Platforma Źěłanišća za serbske kubłańske wuwijanje Chóśebuz »ABC Sorbisch/Wendisch« jo wót kóńca januara online. Wóna jo myslona za wucabnikow a wucabnice a wopśimujo wucbny material za serbšćinu ako źěłowe łopjena, pokazki za wucabnikow, rěcne pomocy a terminologije, awdijoteksty, graśa a didaktiski material za gódnośenje wugbaśow. Ministaŕstwo za kubłanje, młoźinu a sport a Statny šulski amt Chóśebuz stej na projekśe wobźělonej byłej.
▶ Němska prozowa zběrka
Loni wuńdźe w Lipšćanskim nakładnistwje poetenladen prozowa zběrka »Doppelte Lebensführung«, wudata wot Kathriny Jira a Jörga Schiekeho, w kotrejž so zastupjeni awtorojo wobsahowje z pisanjom jako wobstajnym dźěłom rozestaja. W njej z tekstom zastupjeny je tež serbski spisowaćel a publicist Benedikt Dyrlich.
▶ Wupisanje kompozitoriskeho wubědźowanja »Kocor 2.0«
Towaršnosć za spěchowanje SLA pyta serbskich twórcow hudźby, kotřiž stworja runja Korli Awgutej Kocorej (1822–1904) nowu klasisku abo modernu hudźbu na teksty basnika Handrija Zejlerja (1804–1872). Wot wuměłskeho spěwa hač k serbskemu rapej je wšitko witane. Zajimcy njech sej twórbu Handrija Zejlerja wupytaja, ju rytmisce a harmonisce wobdźěłaja a noty napisaja. Zestawu za hudźbnikow – za chór a/abo solista, za kapału a/abo orchester – móža sami postajić. Wudźěłki »Kocor 2.0« maja so hač do 30.08.2021 pola Towaršnosće za spěchowanje Serbskeho ludoweho ansambla wotedać. Najlěpše twórby so mytuja a na wosebitym koncerće w jubilejnym lěće Kocora a Zejlerja předstaja.
Rozmołwa ze skupinu »kolektiw klanki« wo hudźbje, twórbje »Družki« a žonach w serbskej towaršnosći
Móžeće so wšitcy skrótka našemu čitarstwu předstajić a přeradźić, što nimo hudźby hišće činiće a zwotkel so znajeće?Chcemy jenož telko přeradźić, zo smy hižo někotre lěta dołho spřećelene. Poprawom znajemy so z internata Serbskeho gymnazija w Budyšinje.
Hdy a kak sće ze swětom hudźby do kontakta přišli a kak je k załoženju »kolektiwa klankow« dóšło?Mějachmy hižo dołho lóšt zhromadnje něšto na nohi stajić. Dokelž maja někotři z nas hižo pozadk w elektroniskej hudźbje, hłubše znajomosće na tutym polu a wotpowědnu techniku, je so w lěću ideja hiphop skupiny zwoprawdźić móhła.
Běše za Was zwoprědka jasne, zo chceće hiphop činić, tež dokelž je móžno so z tajkej hudźbu direktnišo k wšelakim towaršnostnym zjawam wuprajić?Hiphop běše za nas wosebje zajimawy, dokelž skići žanr wjele ruma za słowo a rěč. Nimo toho móžemy wobsahi wurjekować, kiž nam na wutrobje leža, a so raznje a wótrje wuprajić. Tež estetisce je nas hiphop jara přićahował.
Kak pisaće teksty, zhromadnje abo su jednotliwcy za nje zamołwite? A kak je to pola melodije a rytmusa?Kóžda z nas je na přikład pola »Družki« njewotwisnje wot druhich swójske linki napisała, kiž smy potom kaž kolažu hromadźili a zestajili. Tak mějachmy fundament za flow. Rym smy potom wězo hišće připodobnili a skrućili. Teksty su samo na sebi skerje mozaik našich wšelakorych perspektiwow.
Justyna Michniuk– Elwira Hantšo prezentěrujo źiśecu drastwu regiona Slepo/Slěpe, glej recensija b. 22.