Lěta trajace njesprócniwe dźěło bywšeho lektora Ludoweho nakładnistwa Domowina Jana Krala je wunjesło nětko w LND předležacu knihu z titulom »Zelena radosć«. W njej poda so awtor na slědy přirodospytnikow. Přiroda před durjemi wabješe a pohonjowaše na přirodowědnym polu skutkowacych Serbow Hadama Bohuchwała Šěracha, Michała Rostoka, Jana Bohuwěra Mučinka, Michała Awgusta Krala, Jana Larasa, Korlu Bohuwěra Šěcu, Jakuba Nowaka-Horjanskeho, Měrćina Krala, Jakuba Lorenca-Zalěskeho a Juliusa Korlu Emila Rioty čas žiwjenja. Jan Kral je čitarstwu zbliži. Podawa žiwjenjoběhi a originalny tekst z jich pjera. K tomu přidruža so swójske zhladowanja na přirodne zjawy, kiž je jako wjesny hólčec, student biologije a zahorjeny zahrodnik sam nazhonił a wobkedźbował.
Jan Kral, Zelena radosć. Na slědach serbskich přirodospytnikow, 232 s., wobrazy, kruta wjazba, ISBN 978-3-7420-1901-1, 19,90 €Berlinski hudźbny label takatak records je loni digitalnje wozjewjenu EP »Halfway reveries« duwa Hara Crash nětko tež jako winylowy zynkonošak wudał. Tačel wopřijima dohromady štyri spěwy, dwaj jendźelskej a dwaj serbskej. Hudźba a teksty su z pjera spěwaceje a na keyboardźe hrajaceje Uty Šwejdźic a Mirtcha Mirschinskeho, zamołwiteho za synthesizery a programowanje rytmow. Wuwzaće je titul »Bali«, kotrehož lyriski zakład twori baseń Maksymiliana M. Nawki »Mój Bali«.
Hara Crash, EP Halfway reveries, takatak records, 12,00 €Estetisce dopominaja twórby Hara Crash nic jenož markantneho hłosa dla na dotal poslednju CD »Ćeknjenaj« skupiny Berlinska dróha. Přiwšěm wuwiwataj wuměłcaj cyle swójsku notu a dawataj swojej hudźbje dychać. Minimalny techno runje tak lochce zaplećetaj kaž opulentnje aranžowane fragmenty goth rocka resp. post-punka, decentnje jewitej so nimo toho eksperimentalna musique concrète, hypnotiski dub (žanr). Rezultat hodźał so najlěpje z hesłom indietronica wopisać. Limitěrowana tačel inkluziwnje koda za download je mjez druhim w Budyskej Smolerjec kniharni na předań.
Maćica Serbska dyrbješe koronapandemije dla swoju za 21. měrca 2020 planowanu hłownu a wólbnu zhromadźiznu krótkodobnje wotprajić. Předwidźane je, ju sobotu, 26. septembra 2020, ze skrótšenym programom nachwatać. Předsydstwo je rozsudźiło, zo matej so jenož rozprawa předsydy a financna rozprawa na zhromadźiznje čitać. Rozprawy sekcijow wozjewja so tohodla lětsa wuwzaćnje w Rozhledźe.
29.5.2019 jo se wótměła głowna zgromaźina Maśice Serbskeje w Serbskem domje w Chóśebuzu. Pśednosował jo René Šusteŕ k temje »Kóńc brunice we Łužycy – aktualne tšojenja a perspektiwa«. Pó žywej a teke mjazy Serbami kontrowersnej diskusiji su se dalšne pśedewześa tematizěrowali, ako na pś. wobnowjenje rowa dolnoserbskego literata a ceptarja Frycha Rochy. Cesne zarědowanje na połdnjowem kjarchobje jo było 30. septembra 2019 w zagronitosći pomnikoweje kupki pśi měsće Chóśebuz. Maćica Serbska jo to financielnje pódpěrała.
Někotare z našych cłonkow su pomagali pśi knigłowem projekśe k žywjenju a statkowanju něgajšnego ceptarja Kita Šwjele. Chronikaŕ w Skjarbošcu (Schorbus) a cłonk tamnjejšego domowniskego towaristwa, kněz Dietmar Schulze, jo woluminozne knigły 27. februara 2020 w Serbskem domje w měsće prezentěrował. Wón jo teke wjeliki późěl na tom měł, až jo se stela za něgajšnego redaktora »Bramborskego Serbskego Casnika« a serbskego kantora w tej jsy nastajił. Teke how su cłonki Maśice pśi spisanju dolnoserbskego teksta wobradowali.
Hanka Šěnec – Performance serbskich maturantkow składnostnje němskeje premjery inscenacije »Greta« NSLDź
▶ Kocorowy oratorij »Israelowa zrudoba a tróšt« wušoł
Njedawno wuńdźe w nakładnistwje »LUMIR« K. A. Kocorowy duchowny oratorij »Israelowa zrudoba a tróšt«. Z tym spřistupni »LUMIR« zajimowanej zjawnosći doskónčnje wšitke wulkotwórby komponista a załožićela serbskeje wuměłskeje hudźby. Za cyły čas NDR njebě so poradźiło ani jednu tutych twórbow, a byrnjež jenož jako faksimile, wozjewić.
▶ Wozrodźenje Hórnikoweje knihownje
Po tym zo bu najwjetša zběrka serbskeje a sorabistiskeje literatury zwonka Łužicy w Serbskim seminarje w Praze wot wulkeje wody 2002 ćežko wobškodźena, su so z pomocu spěchowanskich srědkow Swobodneho stata Sakskeje prěnje objekty restawrowali, mjez druhim prěnja ćišćana hornjoserbska gramatika Jakuba Xavera Ticina, kniha wo stawiznach Róžeńčanskeje swjatnicy a magacin manuskriptow časopisa Serbowka. Planowana wustajeńca prěnich restawrowanych knihow pak bu koronakrizy dla přestorčena.
Zestajerka knihi »Dźesać mojich porsćikow« Lydija Maćijowa składnostnje přepodaća awtorskich eksemplarow z nowym jednaćelom LND Pětrom Symanom Cyžom a lektorku Janinu Mikławškowej, dnja 4. junija 2020 Foto: Hanka Šěnec▶ 10. zetkanje łužiskich filmowcow
Jürgen Maćij – Na demonstraciji w Klětnom, 6. januara 1990
Ja wjac njemóžu. Mi dosaha. Kónc. To tla žane žiwjenje wjac njeje. Cyły dźeń jenož nutřka. W kuchni. Na konopeju. Na hajzlu. Zaso w kuchni, byrnjež šće docyła hłódny njejsy. Ale někajki rytmus abo dnjowy plan wšak dyrbiš měć. Zaso na konopej. Popołdnju kusk po měsće teptać. Snano spěšnje něšto nakupić. A ani to so mi nochce, wšako dyrbimy sej při tym nětko tež hišće poł mjezwoča zakryć. Pola někotrych to snano nješkodźi, ale ja mam šikwane mjezwočo. Je naša njeboh mać znajmjeńša přeco prajiła. Potom zaso do bydlenja a samsne znowa: kuchnja, konopej ... Mi to tak na čuwy dźe.
»Zaběraj so tola někak«, su mi wšitcy mudrje při telefonje radźili. Abo přez tónle internet. »Ty tla sy jako mały hólc přeco rady puzzlował, njeby to něšto było?« To běše před 50 lětami! Potom sym tola puzzle wuhrjebał a započał. Po pjeć mjeńšinach bě wobraz ze znatym čěskim knoćikom zestajany. Što móžu ja za to, zo ma mój puzzle jenož 12 dźělow! Potajkim něšto druhe.
»Ja sym wšitke moje knihi po barbje sortěrowała, to bě zdobom kaž meditacija.« Hdyž sym posledni a zdobom prěni raz meditěrował, sym po mjeńšinomaj pječa tak wótře smorčał, zo su mje z meditaciskeje rumnosće won njesć dyrbjeli. Potajkim knihi po barbje sortěrować. Pohladam na polcu, zo bych započał, a widźu, zo sym hižo hotowy. Wobsedźu jenož 23 knihow. Rjad Karla Maya. Wšitke ze zelenej wobalku. Wo čerta. To móžeš wobłudnić w tajkim małym bydlenju. Čehodla sym ja wopica w januarje hižo cyłu budu barbił. To by nětko idealna zaběra ... Staru pěc, ale mje wšak do Obija njepušća. Hdy nož by susod Korla jenož doma był. To bychmoj po zwučenym wašnju – a z wotpowědnym předpisanym wotstawkom – zaso w schodźišću wo najnowšich bladach w domje filozofować móhłoj. Tón steji pak nětko wodnjo a w nocy na dźěle. Wažny muž, mjeztym samo za cyły naš system. Systemrelewantny takrjec.
Přiručka skići fachowcam kaž zajimowanym lajkam dosć jednory přistup. Ke kóždemu ze zapřijatych mjenow je stajnje najstarši žórłowy dokład podaty kaž tež jeho pochad a woznam rozłoženy. Zdobom móža pokazki na so wotchilace wašnja pisanja słowjanskeho mjena w dźensnišej němčinje genealogam abo zajimcam na swójbnych stawiznach dobra pomoc być.
Spiwnikej »Dolna Łužyca spiwa« jo se ceła kopica nowych spiwow dodała. »Naša Anka źinsa doma njejo«, »We tych akacijach tam«, se wě ta »Annemarie« a dalšne spiwy how namakajośo, kenž se w Dolnej Łužycy rad a cesto spiwaju.