literatura

Steju w chłódku małeho štoma, kiž njeje młodosće dla nisko zrosćeny, ale dokelž jemu wótry wětřik a chuda póda tuteje kónčiny wysokosć nje­do­wolitej. Lěpje za mnje. Hłuboko wisace hałuzy škitaja mje před njelu­bymi wočimi. Jenož někotre kroki dale skaka zymna woda hórskeje rěki přez kamje­nje, doniž njezhubi so skónčnje wuchodnje w dalinje. Tu so mi lubi. Sucha trawa, kałate kerki a wonjace zela mje wobdawaja. Na zapadźe wobmjezuja wysoke skaliska idylku. Hižo započnje so słónco za nimi chować­ a njebjo so pali. Dyrbju dale, sym hižo přewjele časa brojiła. Tulu so pod hałuzami štoma a wopušću, přeskočiwši rěku, swój měrny blečk. Na juhu płonina nahle spaduje. A potom, po dwěmaj dnjomaj pućowanja, spóznaju w přiběracej ćmě skónčnje swój cil. Swěcy wsy w dole błyšća so kaž hwězdy w ćěmnym chłódku wobdawacych horow. Słónco je so tu hižo dawno chowało. Sto metrow přede mnu wuhladam hwěžce. Ale wo wjele zymnišej. Sprostnu. Refleksowy pohib ruki dźe do šipnicy, wućehnje kłok, tamna ruka­ dźerži hižo prok. Njejsym ani pytnyła, zo běch za nim přimnyła. Woči pod kerkom bórča, wuskoča, přeskoča z dwěmaj skokomaj prěnje dźesać metrow. Hórski tiger bliži so z njesměrnym tempom, wótre zuby so w zymnej swěcy schadźaceho měsačka błyšća kaž wótre graty chirurga. Wšitke moje zmysły su napjate, myški spinaja pod kožu. Kónčk kłoka poka­zuje na so bližace zwěrjo. Naćahnu ćećel proka z připołoženym kłokom­ hač k wuchu. Mjechke pjerja majkaja moje lico. Hišće 50 metrow, 40, 30. Pušću kłok a ...

Wón je tón prěni, na kotrehož při našim wšědnym wječornym wuchodźowanju do prastareho městačka storčimy. Wuska wuteptana łučna šćežka wjedźe hač dosrjedź oliwoweho haja a potom hač k njemu. A wottam stupa nahle posledni kruch hač do městačka Castagneto Carducci*, w kotrehož kutach sedźi włóžnota, so kóždej předstawje spřećiwjejo tu móc dlěje hač nalěćo přežiwić.

Je meja w Toskanje a za nas w tutym wokomiku městnosć rozžedźenja.

Po tym kak pozdźe je, hdyž so na puć podamy, leži hišće horca, so zy­bo­laca swěca chowaceho so słónca nad pisanymi třěchami jednotliwych kaž zabytych sydlišćow w dalokej krajinje. Zda so, zo chowa so za wšěm tym wědome zabyće, wědome pytanje za dospołnej ćišinu.

Za křiwicu šćežka nahle postupuje. W chwatku so hač tu dóstanjemy, w chwatku so wječornej horcoće wuwinjemy, horjeka w Castagneto Carduc­ci čujo wolóžacu chłódnotu italskeho loda a wysokich domskich. Su wuske a wysoke kaž trjenja a wobmjezuja naprawo a nalěwo hasy a kóžduž­kuli šansu za nalěćo, zo móhło so do jich kamjenjow předrěć.

Wuhladamy jeho hakle na třećim dnju. Napoł puća do městačka steji na swojej hěće wosrjedź dźiwich oliwowych štomow. A mjelči. Tute jeho za psyka njezwučene mjelčenje, hdyž so cuzy bliži, je na tym wina, zo so jeho­ prjedy dohladali njejsmy. Čaka tam, rozcybany a hoberski a čorny a wuka na nas kaž djas, kaž by to hižo njedołhi čas takle činił w nadźiji, zo so­ jeho jónu dohladamy. A potom je kóždy wječor tak. Kóždy wječor steji na swojej hěće a njezablawknje a njemóžemy ničo činić a so poněčim na to zwučimy, zo steji njeswobodny tu w ćmowym njehladanym kuće a zo je jeho samota tajka wulka kaž rozměry oliwowych hajow a winicow nalětnjeje Toskany.