Spočatk septembra dožiwimy dalši wulki wjeršk tu w Serbach: pasionske hry w Chrósćicach. Lětsa njebudu jenož hosćo z našich susodnych wsow abo ze srjedźneje a Delnjeje Łužicy přitomni – ně, tutón raz přijědu 80 delegacijow ze šěsnaće europskich krajow, zo bychu sej našu serbsku pasionsku hru wobhladali. Na předstajenje pod hołym njebjom na jewišću farskeje łuki přizamknu kongres wo stawiznach a woznamje tajkich, wot lajkow předstajenych pasionskich hrow.
Wobhladaš-li sej přeprošenski widejo, kotryž je studijo LUCIJA zestajało, widźiš nimo wurězkow nabožnych wjerškow w Chrósćicach tež prócu dołheho přihota. A tola móža lětuše pasionske hry wjace być, hač wuznaće k wěrje:
Nic jenož na nabožnym polu, ale tež hladajo na rěč, wuměłstwo a narod stejimy my Serbja tónkróć w srjedźišću, na kotrež hosćo z europskich krajow hladaja. Přiwzaće do zjednoćenstwa Europassion w lěće 2017 a lětuše hry kaž tež kongres we Łužicy, je měznik a kročel k mjezynarodnym připóznaću ale tež akceptancy Serbow. Spočatk septembra steji nimo hłowneje pasionskeje hry mjenujcy tež serbska rěč w fokusu. Hra, kotruž dźiwadźelnicy serbsce předstaja a kotruž simultanje do němčiny a jendźelšćiny přełoža, pokaza, zo ma serbska rěč domiznu. A to tu pola nas w Hornjej, srjedźnej a Delnjej Łužicy.
▶ Poradźeny hudźbno-literarny wječork
Na tak mjenowany »mały format« Serbskeho ludoweho ansambla su zajimcow sobotu, 12. apryla, do Radworskeho »Słodeńka« přeprosyli – krótki drje, ale lóštny to serbski wječork. Hibićiwy komponist Jan Cyž běše sej 13 basnjow Tima Meškanka
wupytał a na swoje wosebite a znate wašnje hudźbnje zwobraznił. Program wěnowachu 60. narodninam Tima Meškanka a 70ćinam Jana Cyža.
▶ Dojutrowna tradicija w srjedźnej Łužicy
Něhdźe 600 wopytowarjow zličichu bołmončku, 13. apryla, na 30. wikach
jutrownych jejkow w Nowej Łuce. Tam njezaběrachu so jenož z debjenymi wuměłskimi twórbami, ale tež ze zachowanjom serbskeje rěče a kultury. Spočatnje zarejowachu wjesne dźěći »Stup dale« a »Hanamarju«. Po tym rozłoži Kirsten Bejmic jednotliwe dźěle serbskeje drasty.
▶ Dvořákowu twórbu předstajili
Na koncerće Serbskeho ludoweho ansambla pjatk, 11. apryla, we Wojerowskej Janskej cyrkwi zanjesechu spěwarki a spěwarjo chóra SLA zhromadnje z młodym organistom Janom Kralom pod nawodom dirigenta Tvrtka Karlovića Dvořákowu misu w D-dur op. 86
»Lužanská«. Dvořák běše tónle twórbu na próstwu
přećela k poswjećenju kapałki w čěskich Lužanach skomponował.
Pod titulom ›Sorbian Monuments. A Guide to Memorial Sites in Europe, America and Australia‹ je w USA wušła kniha wo serbskich pomnikach w jendźelskej rěči.
Kniha wopřija 332 stron, ma krutu wobalku a je bohaće z fotami kaž tež z kartomaj wo serbskich wopomnišćach w Hornjej a Delnjej Łužicy wuhotowana. We hłownym jedna so wo přełožk přiručki, kotraž bě w LND w lěće 2019 w serbskej a 2022 němskej rěči wušła. Přidatnje su do jendźelskeje wersije někotre dalše serbske wopomnišća w Texasu přiwzate. Teksty ze serbšćiny přełožił je jendźelski slawist Gerald Stone z Oxforda. Přełožki z němčiny je přewzał David Zersen, bywši prezident Concordia University Texas. Wudałoj stej ju nakładnistwje Concordia University Press w texaskej stolicy Austinje a The Wendish Press w Serbinje.Aktualne wudaće wědomostneho časopisa Serbskeho instituta Lětopis 71/2024 wopřija zaso rjad přinoškow k aktualnym slědźenjam na polu mjeńšinowych wědomosćow, sorabistiskeho rěčespyta a kulturnych stawiznow, kotrež su so w běhu lěta 2024 online wozjewili.
▶ Wuměłstwowy bus do Ochranowa a wokoliny
Wuměłstwowy bus tež lětsa zaso turu po Hornjej Łužicy jědźe. Stacije busa budu 16. a 17. awgusta 2025 hród hrabje Zinzendorfa w Berthelsdorfje, pohrjebnišćo a muzej za ludowědu w Ochranowje, měšćanski muzej a dwórnišćo w Lubiju kaž tež hrodaj w Krobnitzu a w Hrodźišću. Projekt podpěratej wospjet zaměrowy zwjazk Hornja Łužica/Delnja Šleska (ZVON) a wobchadny zwjazk Hornje Łobjo (VVO). Iniciatiwa Wuměłski bus pěstuje mjez druhim kooperacije z Łužiskim festiwalom a z projektom »Herbstwo Łužicy«.
▶ Wuspěšne knižne wiki za łužiske nakładnistwa
Łužicu prezentowachu na lětušich knižnych wikach wot štwórtka, 27. měrca do njedźele, 30. měrca, pjećo wudawaćeljo. Facit Kamjenskeho Muzeja zapadneje Łužicy, nakładnistwa Guntera Oettela ze Zhorjelca a Budyskeho nakładnistwa Neissuferverlag je hladajo na nawal zajimcow dosć pozitiwny. Stejnišćo Njebjelčanskeho towarstwa »Dowol na kraju w Sakskej«, je tójšto ludźi wopytowało. Woni wabjachu ze swojimi publikacijemi za turistiske atrakcije Łužicy. Tež Ludowe nakładnistwo Domowina je syły ludźi přiwabiło. Na prěnimaj dnjomaj wukopachu so zběrka »Die Lausitz in Reisebeschreibungen des 18. und 19. Jahrhunderts« Uwe Hentschela a knihi wo serbskich jutrach jako faworića publikuma.
