Leńka Thomasowa

wučerka na Serbskej fachowej šuli za socialnu pedagogiku

Po skoro dwulětnej abstinency swójskeho direktneho kulturneho live-dožiwjenja wjeselach so jara, jako wudobych sej kartku za jedne z třoch požadanych předstajenjow lětušeho ptačokwasneho programa Serbskeho ludoweho ansambla.

Njesćerpliwje podach so do Chróšćan »Jednoty« a njebuch přesłapjena. Najprjedy radowach so nad tym, zo wopyta njedźelniše popołdniše zarjadowanje wjele swójbow z dźěćimi. Zrudna tola to wěcka, zo hižo druhe lěto wšě dźěćace předstajenja SLA wupadnu abo so jenož w snadnej ličbje na digitalne wašnje pokazaja. Bych rady hišće lěto dočakała, jeli bychu so na tutym městnje serbske a dwurěčne dźěći ze swójskim dźěćacym ptačokwasnym programom zawjeselili. Tež w Delnjej Łužicy bychu sej zawěsće tajki lóštny program wobhladali. Čehodla rozsud takle jenož za dorosćenych přihladowarjow w Hornjej Łužicy padnył je, bohužel njewěm.

Publikum wočakowaše krótko před tradicionelnym 25. januarom ptačokwasny program, lětsa we formje tak mjenowaneho burskeho dźiwadła pod titulom »Njewěsta njewjesta«. Dobra to ideja, brašćenje a prawy serbski kwas do srjedźišća jednanja stajić! Libreto napisa a režiju derje w horšći měješe serbski dźiwadźelnik Tomaš Cyž, a nic jenož tohodla přeswědči tež w róli korčmarja. Jeho kontakt k Berlinskemu komponistej Wolfgangej Böhmerej so tohorunja wudani, wšako napisa Böhmer spomóžnu hudźbu, napodobnjenu musicalej a zapopadnywši serbske ludowe spěwy a wurězki z oratorijow »Žně« a »Serbski kwas«.

Domowinskej župje »Handrij Zejler« Wojerecy a »Jan Arnošt Smoler« Budyšin zarjadowaštej sej lětsa swój župny wulět dnja 4. winowca do Libereca, zo bychu z wjele druhimi Serbami a Čechami sobu dožiwili wulkotne zahajenje jónkrótneho serbskeho kulturneho lěta w Čěskej. Naši čěscy susodźa mjenuja tutón kulturny wjeršk »Rok Lužických Srbů v Libereckém kraji«. Dźakować mamy to iniciatiwy jednotliwcow, čěskich entuziastow, kaž su to Jana Vančatová, Zlatuše Maťátková, Libuše Vítová abo Tomáš Břeň wot młodeho towarstwa SAL (Societas Amicuum Liberec).1 Woni chcychu hordźe 70. róčnicu toho wosławić, zo móžeštej w šulskim lěće 1949/50 dwě serbskej rjadowni na Libereckim gymnaziju F. X. Šaldy studować. Tak započachu slědźić a nadeńdźechu hišće štyrjoch Serbow z tehdyšeho časa, rodźeni w lěće 1932 a chodźiwši na tudyši gymnazij: Jana Barta, prof. dr. Helmuta Fasku, dr. Jana Brězana a dr. Jurja Kubicu. Přeprosychu sebi jich a pomyslichu při rozmołwje w běžnej čěšćinje, zo by so k tomu hodźał dokumentariski film a knižka pod titulom »To byla pěkna věc / Lužickosrbská gymnaziá v Československu (1945–1950)«, zo by so dale móhła wopomnjenska tafla při durjach hišće eksistowaceho gymnazija přičinić a swjatočnje wotkryć a scyła by so dyrbjało planowane lěto serbskeje kultury wustojnje zahajić.