Před 75 lětami, po zakónčenju Druheje swětoweje wójny, běše Trjebin hišće ryzy serbska wjeska. Swójby běchu hač na małe wuwzaća serbske, hdźež so serbsce rěčeše. Po socialnym stawje běchu wobydlerjo ratarjo, zwjetša małoratarjo. A tež swójbne mjena w Trjebinje běchu hač do lěta 1945 serbske. Po wójnje su so do Trjebina tež cuzy wuhnaći zasydlili a su tež měšane němsko-serbske mandźelstwa nastali. Tak su so serbskim swójbnym mjenam němske přidružili.
Wjesny wobraz njeje so lěta dołho změnił. Nastaće prodrustwa přiwabi wjele nowych němskich dźěłaćerjow a z tym tež nowe, nic serbske swójbne mjena. Najhórje pak bě, zo so dźěle Trjebina zhubichu a so dźensa hišće »čorneho złota« dla zhubja. Tuž je najwjetši čas, zo so swójbne mjena zachowaja.
Swójbne mjeno je dźěl mjena kóždeho čłowjeka. Wone wudospołnja předmjeno a zwuraznja přisłušnosć nošerja k wěstej swójbje. Tysacy lět mějachu ludźo jenož jedne mjeno. Nastaće a přesadźenje tak mjenowaneje »dwumjenowosće« (Zweinamigkeit) njesta so připadnje a bjez přičiny. W času wokoło lěta 1000 po Chrystusu załožichu so mnohe města. Ličba wobydlerjow razantnje stupaše. Nětko bě trjeba, ludźom dalše, swójbne mjeno přidać, zo bychu so mjez sobu rozeznawali. To njebě kaž dotal jenož z předmjenom móžne. Mjez 1000 a 1500 wuwichu so kriterije, kak maja so nowe swójbne mjena tworić. Wukristalizowachu so pjeć kriterijow za tworjenje swójbnych mjenow: swójbne mjena z předmjena, swójbne mjena po pochadźe (městnosć, lud z kotrehož wosoba pochadźeše), swójbne mjena po bydlenskej městnosći (pokazuja na městnosć, hdźež wosoba bydli), swójbne mjena z pomjenowanja powołanja (pokazuja na powołanja abo činitosć wosoby) a swójbne mjena, kiž pokazuja na wěste napadne kajkosće wosoby a kotrež jich jasnje wot druhich ludźi rozeznawaja.
Hižo přeco chcych ležownostne mjena Trjebina znosyć, zo njebychu so zhubili. Přewulki pak bě respekt před wobšěrnym dźěłom mjena dokładnje zběrać, so ludźi prašeć, kotřiž su hišće starši hač ja, a w archiwach slědźić. Dźěłowy plan Trjebinskeje Domowinskeje skupiny 2017/2018 je mje trochu do dźěła honił. Tak buchu Trjebinscy Domowinjenjo w nowembrje 2017 a w aprylu 2018 w dźěłowym planje namołwjeni, jim znate ležownostne a swójbne mjena znosyć. Njetrjebamy so dźiwać, zo bě zajim jara wulki, dokelž so wjes zdźěla wotbagruje a dźěl wjesnjanow bu hižo přesydlene. To přinjese wosebitu brizancu do tematiki: Hižo nětko je ćežko, sej stary wjesny dźěl Zagora předstajić, dokelž rowy, klumpy a wotnjesene statoki deprimowacy wobraz zawostajeja. Bórze so wšitko w hoberskej brunicowej jamje zhubi.
Njewobsydlena přiroda rozdźěli so na přestrjenje, za kotrež je wěste wužiwanje předwidźane. Ležownostne mjena dźěla krajinu a słuža orientaciji a identifikaciji. Tute geografiske mjena su wobydlerjo tworili a buchu bjez pisomneho fiksěrowanja do lokalneje rěče přiwzate. Wone su jenož we wěstej wjesce abo wěstym měsće znate a słuža tomu, połoženje ležownosće jasnje identifikować a rjadować. To je wažne za kataster, wobsydstwowe poměry abo wužiwanje přestrjenje a zaměr wužiwanja (jako polo, łuka, lěs abo hat).
