Nowe dopóznaśa k žywjenju Marjany Domaškojc

Kóńc septembra 2024 jo se cesna tofla za dolnoserbsku basnikaŕku Marjanu Domaškojc (1872–1946) w Cazowje blisko Chóśebuza wóswěśiła. Jo to wobstatk serije informaciskich toflow pód znamjenim »FrauenOrte« za wuznamnych žeńskich w kraju Bramborska. Južo pśed wěcej ako 10 lětami jo se taka tofla za dolnoserbsku žurnalistku a basnikaŕku Minu Witkojc (1893–1975) pśi domje zmakanja w dolnołužyskich Bórkowach zjawnosći pśepódała. Doněnta su to pśisamem 50 toflow w cełem kraju: Nic mało z nich su za žeńskich, kenž su narostli a statkowali pód zamóžnymi poměrami. To za wobeju Dolnoserbowkowu jadnorje njepśitrjefijo. Cogodla něnt take cesćenje?

Marjana Domaškojc jo se, se wě, južo do 1989 cesćiła: 30. junija 1951 jo jeje row barwojtu kśicu ze cysto dolnoserbskim nadpismom dostał, kenž jo dešański blidaŕ Herman Jahn pó idejach Měto Nowaka-Njechorńskego stwórił. Jo se to stało we wobłuku prědnego wšoserbskego kulturnego zmakanja w dolnołužyskich Bórkowach.

»FrauenOrte«, wurězk tofle za Marjanu Domaškojc, 27.9.2024.  Foto: Pětš Šurman

W lěśe 1963 jo se jadnora drjewjana tofla pśi jeje domcyku pśicyniła, kótaraž jo se pó rozpaźe twaŕskeje substance schowało a jo wobstatk chóśebuskego Serbskego muzeuma. 1974 jo tamnjejša Serbska rozšyrjona wuša šula cesne mě Marjany Domaškojc dostała, kenž jo šula pó pśewrośenju zasej wótpołožyła. Samski wótběg pótrjefijo źěłowy kolektiw w tekstilnem kombinaśe abo źiśownju w Radušu, slědna pak jeje mě wót lěta 2003 zasej cesćijo.