Na lětosnem CSD w Budyšynje smy mógli mj. dr. cytaś transparent ›Sorbisch Sexy Queer‹. Jo rědnje, až naša serbska towarišnosć se dalej wuwija. Mógu se hyšći dopominaś, až pśed někak 15 lětami, ako smy se z chóśebuskim serbskim inernatom wobźělili na tamnem CSD pśez to, až smy tycatu chórgoj pokazali a teke Serby sobudemonstrěrowali, jo serbski mdr hyšći pokazał zapikslowanych luźi, kótarež su anonymnje wulicowali, až mógu we wjelikich městach liche žywe byś, ale doma w serbskej jsy njesmějo nichten zgóniś, až njejsu hetero.
Na Barlinskem CSD som raz zmakał młodego muža z bliskosći Gubina, kótaryž jo se woblekał dolnoserbsku swěźeńsku drastwu. Jo mě wulicował, až nosyś serbsku drastwu jo za njogo kradu wažny wuraz identity a zwězanosći z domownju. Ale doma (wósebnje we jsy pśijaśelki, kótaraž jo jomu kužde lěto drastwu wupóžycyła) to lubjej njeby dejał nichten wěźeś. Na drugem boku smy teke južo w Chóśebuzu měli CSD ze serbskimi słowami we wótwórjeńskem nagronje. Toś ta paralelnosć towarišnostneje wótwórjonosći na jadnom boku a z heteronormatiwnymi konstrukcijami serbskich identitow na drugem boku zawěsće až do źinsajšnego rolu grajo a nic nowego njejo.
Pśisamem wšo jo źinsa digitalne. Co to groni za wědomnosć glědajucy na žrědła k źinsajšnemu žywjenju? Wjele našeje wědy wó něgajšnych socialnych, politiskich, kulturelnych a stawizniskich wobstojnosćach bazěrujo na fyziskich žrědłach. W priwatnych zběrkach, institucionelnych archiwach, w piwnicach a na najśpach smy namakali śišćane dokumenty, wobraze, filmy a druge objekty a wjaselimy se, až móžomy z nimi rekonstruěrowaś abo interpretěrowaś zachadnosć. Wjele teke digitalizěrujomy, až móžomy to drugim spśistupniś abo sami teke lažčej z tym źěłaś. Ale kak wuglěda z našym zawóstajeństwom pśiducym generacijam? Na kótarem zakłaźe mógu pśichodne wědomnostnice a wědomnostniki wuslěźiś naš cas? Až internet nic njezabydnjo, musy se akle dopokazaś. Wjele móžo se zgubiś a lěc rowno toś te wšedne wěcy online dokumentěrowane su, kótarež budu raz zajmne, teke njewěmy. A kak comy pópšawem co zběraś? Cu tematiku z tśimi pśikładami ilustrěrowaś.
Cesto wjaselimy se, gaž namakajomy pśipadnje abo w archiwach fota, filmy abo zuki starych casow. Wótergi nakšomne wěcy w slězynje nam něco pokazuju, což njejsmy wěźeli abo za co njejsmy žedne dopokaze měli. Wótergi wósebnje situacije wšednego dnja mógu nam wjele groniś. Priwatne albumy mógu teke zajmne žrědła byś.
