Wo zběrce »Mosty přez morjo« wot Sylwije Šěnoweje

artikel pógódnośiś
(0 )
 Wobalka zběrki wobr., brošura, 76 s. 978-3-7420-2763-4 Wobalka zběrki wobr., brošura, 76 s. 978-3-7420-2763-4

Přeměnjenje a přewinjenje krizy stej zakładnej motiwaj basnjow w tutej kedźbyhódnej zběrce, nastatej w běhu lětdźesatka, w kotrymž basnica basnistwo pječa jenož za sebje wotkrywa (»pisam za sebje«, »wotkrywam přećelku poeziju«, str. 5). Titul – Mosty přez morjo. Na prěni pohlad oksymoron, wěc njemóžnosće, napřećiwk. Morjo njeda so bjeze wšeho přeprěčić.

Wobalka zběrki wobr., brošura, 76 s. 978-3-7420-2763-4
Wobalka zběrki wobr., brošura, 76 s. 978-3-7420-2763-4
Ale, kaž stajnje pola tuteje awtorki, kotrejež basnje pozdatnje tak lochce a za čitarja přijomnje skutkuja, su to pasle (»schowam kluče«, str. 5). Kajke mosty to su? Kajke morjo? Hižo Franc Kafka je prajił: »Kniha dyrbi sekera być za zamjerznjene morjo w nas.« Basnica nam hižo w titulu woznamjenja, zo budźe w tutych basnjach přewažnje z rumowej metaforiku dźěłać. Ze swojimi basnjemi jako mostami spyta wona, morjo přeprěčić, kotrež nas wšitkich wot so dźěli: »mosćik do morja / kładu sej / desku po desce« (str. 50). A morjo móže tuž wšitko być, štož nas dźěli – čas, rum, druzy ludźo, słowa, ćišina. Morjo je kaž mnohe druhe rumy w tutej zběrce hraničny, přechodny, transitoriski rum. Morjo je fluidne, pohibliwe, njepřimliwe. Móžemy so po morju znošować a powjerch přeslědźić (»kak so ja tuž zwjeselich,/ jako kraj tam přeslědźich«, str. 55), móžemy tež přez morjo hić a potom hłubše, njedodnite woršty wuswětlować. Aliteracija w titulu (mosty – morjo) je prěni móst.

Zběrka wotewri so z poetiskim wuznaćom. Dokelž słowo tekst roztworja a pod nim wjerše wotwodźěwa, wotkrywa basnica za sebje a za nas jako móst nowe basnjenje, nowu poetiku. Digitalne basnjenje kaž algoritmus, kaž pytanska mašina. Alfabet a leksikon, potajkim je cyły swět pytanske polo. Zapodaće rěka: Baseń z pismikami O P W K pisać, tema wuchadźa ze zhusćacych so asociacijow w běhu pytanja. Najprjedy započnješ z O: »oksymoron / oksiděruje / oktawu wyše« (str. 8). Potom slěduje prěni oksymoron »čornota běłeho dnja« a tak so pytanje pola P dale wjedźe. Šěry wšědny dźeń je wšitko pisane (»orient«) spóžrěł – podobnje kaž w basni »Přijeće«: »šěry dźeń / šlaha zelenu pisanosć« (str. 22). A z tym mamy zakładny motiw a wobrazowe žórło – orient. Dospołnje přirodnje nastawaja z toho palma, pusćina, karawana, oaza, tawb a wóń korjeninow. Oktawu pozdźišo we wosmej lince slěduje druhi oksiděrowany oksymoron – pusćina wosrjedź morja. Orient a tež wšitke druhe tu performatiwnje stworjene rumy (pusćina, karawana, oaza) su namjezne, přechodne a transitoriske rumy z młowojtymi wobrysami a zdobom z mutnymi wobrazami, schowanymi klučemi, kotrež wjacezmyslnosć wuprudźeja. Karawana steji potom za ćěkańcu, jězbu, pasažu. Oaza je refugium, wuchowaca kupa w pěskowym morju, štož je jenož wobroćenje »pusćiny wosrjedź morja«. Tuž pokazuje tute cyle komprimowane basnistwo žiwjenje w pohibje, žiwjenje w mjezotach, nomadiske žiwjenje pytajo za sobu samym (»po puću namakach sebje / buch sćerpna / buch wutrajna / z mozlemi pokryta«, str. 12). Krajiny su mobilne, njeje kruteho zaměstnjenja, žiwjenske naćiski a woznamy su njestabilne a přepušćliwe. Subjekt přewinje krizu (womora, str. 8), z tym zo znowa wotkryty poetiski kosmos w ruce dźerži.

Galerija

  • dalši wobraz (1): dalši wobraz (1)
  • dalši wobrazowy tekst (1):
  • strDocId: 0db19af4 eec3 495c aa1a 63794ffb5c26
  • kId:
  • dalše nadpismo:
  • headliner:
  • Sonderformat: Standard
Gelesen 108 mal Letzte Änderung am pětk, 01 nowember 2024 00:00