Lěsne pčoły pola starych Serbow

artikel pógódnośiś
(0 )
Hadam Bohuchwał Šěrach (1724–1773) běše wuznamny serbski přirodospytnik, pčołar a awtor spisa »Melitto-Theologia. Die Verherrlichung des glorwürdigen Schöpfers aus der wunder volen Biene«.  Wobraz: Serbski kulturny archiw Hadam Bohuchwał Šěrach (1724–1773) běše wuznamny serbski přirodospytnik, pčołar a awtor spisa »Melitto-Theologia. Die Verherrlichung des glorwürdigen Schöpfers aus der wunder volen Biene«. Wobraz: Serbski kulturny archiw

Lěsne (dźiwje) pčoły, druhdy borowki (t. r. pčoły z bora1) mjenowane, běchu hižo wot starowěkowskich ludow kaž bytosće z wuběrnymi zamóžnosćemi a kajkosćemi wobdźiwane: »W pčołach je dźěl bójskeje mysle a dych njebjes, bych rjekł.«2 Ale wužitk pčołow je wosebitu kedźbnosć čłowjekow zbudźił, kotřiž su je hajili a škitali z wotpohladom, zo bychu z nich wjetši wužitk měli. Z dohladowanjom lěsnych pčołow buchu jim wjacore kajkosće připokazane: pilnosć, porjad, zhromadnosć, wutrajnosć, sprócniwosć a dalše. Tohodla buchu wobdźiwane a bjerjechu so zdobom w někotrymžkuli nastupanju za přikład.

Hadam Bohuchwał Šěrach (1724–1773) běše wuznamny serbski přirodospytnik, pčołar a awtor spisa »Melitto-Theologia. Die Verherrlichung des glorwürdigen Schöpfers aus der wundervolen Biene«.  Wobraz: Serbski kulturny archiw
Hadam Bohuchwał Šěrach (1724–1773) běše wuznamny serbski přirodospytnik, pčołar a awtor spisa »Melitto-Theologia. Die Verherrlichung des glorwürdigen Schöpfers aus der wundervolen Biene«. Wobraz: Serbski kulturny archiw

Srjedźowěkowske rozprawy wo tym pak su jara rědke, tola wěste pisomne slědy wo »serbskich pčołach« dadźa so hišće w 10. lětstotku namakać. W tutych zapisach so naspomnja, zo dyrbjachu Serbja němskim zemjanam horncy mjeda jako feudalnu dań wotedawać.3 K tomu zawěsće tež wósk a snadź druhe wužitne wěcy. Dań wopřiješe tež předźěłany měd – mjedowinu (pitny měd), wot łaćonšćinarjow pomjenowany jako aqua mellita, hydromellum, potio mulsi. Na produkciju mjedowiny zapadnych Słowjanow skedźbnja hižo Ibrahim ibn Iacob (10. lětstotk), tež Thietmar pokazuje na wulke mnóstwo mjedowiny na Mišnjanskim hrodźe (Chronicon VII 23) a w lěće 948 jewi so mjedowina jako feudalna dań we wjacorych (serbskich) wjeskach (Diploma Ottonis I 105). Wočiwidnje běše w 10. lětstotku mjedowina Serbam znata a tež jara hódna. Jeje hódnotu wobkrući tež fakt, zo bu wona při wěšćenju wužiwana. Po předstawach tehdyšich kmjenow hodźeše so wěšćenje jenož z pomocu boha zdokonjeć a mjedowina běše prawy srědk k čitanju bójskeje wole. Wo tym rozprawja Saxo Grammaticus (Gesta Danorum XIV 39.3) při nawjazanju stykow pomorskich Słowjanow k bohej TriglawejSwarogej, byrnjež wužiwa wón słowa merum (wašnje wina), tola Słowjenjo tehdom tutón napoj hišće zhotowili njejsu. Derje znate běchu tak mjenowane cornua copiae (rohi nadbytka), w kotrychž so mjedowina składowaše. Słowjenjo na zakładźe jeje wupadanja přichodne derjeměće wěšćachu. Dokelž wobhladowaše so mjedowina jako bójski napoj, dyrbjachu po tehdyšich předstawach jeje sobutworićelki-pčoły kruty zwisk z  bohom měć, wšako mějachu podźěl na bójskich wuprajenjach. A bě-li bóh dobry, wobdari swojich wěriwych bohaće, přisporjujo tak jara hódny pčólny wudźěłk. Hadam Bohuchwał Šěrach widźeše w pčołach dźiw bójskeho stworjenja, bójskeje bytosće: »Wšo je w nich bójske, ale z jednym wuwzaćom: Nimaja njesmjertnu dušu.« (Eas [sc. apes] nihil non divinum habere, nisi quod moriuntur – tamle, s. 204).

Galerija

  • dalši wobraz (1): dalši wobraz (1)
  • dalši wobrazowy tekst (1):
  • dalši wobraz (2): dalši wobraz (2)
  • dalši wobrazowy tekst (2):
  • strDocId: 0518354f 507a 4c45 855c 91dceb0416b6
  • kId:
  • Sonderformat: Standard
Gelesen 1236 mal Letzte Änderung am pónjeźele, 03 januar 2022 10:41