Maks Bagańc

redaktor Nowego Casnika

Na zachopjeńku

W běgu zachadnych lět som se tam a zas zaběrał z wšakimi socialnymi kupkami, kótarež zjawnosć cesto pósuźujo ako »subkulturelne«: Neonacije, hooligany, punki, sekty, ezoterikarje, hippije, wótrjacniki, śěgaty lud a druge – mjenjej abo wěcej organizěrowane – luźe, kótarež se »kulturelnje« rozeznawaju wót wětšego źěla towarišnosći. Fascinacija za mnjo – a za wjele drugich – nastawa na tom městnje z konflikta mjazy tym »normalnym« na jadnom a tym »njezwuconym« na drugem boce. Až eksistěrujo taki konflikt teke w konteksće serbskeje mjeńšyny, som ja pśipódla wuslěźił w běgu swójogo studiuma sorabistiki w Lipsku.

Titel mójogo masterskego źěła, kótarež som zapódał 24. septembera 2020, jo »Subkulturalnosć a serbska towarišnosć – Pśespytowanje subkulturelnego koncepta na zakłaźe reprezentatiwnych projektow« (Baganz 2020). W źěle som se zaběrał ze zwiskom mjazy subkulturalnosću a serbskeju mjeńšynoweju towarišnosću. Za to som pśeslěźił a pógódnośił serbskosć a subkulturalnosć wšakich serbskich projektow na pólu literatury, muziki a socialnych medijow.

Zasadny problem w běgu mójich pśeslěźenjow jo było wupominanje, słužbnje nałožowaś kopicu wšakich zapśimjeśow a fachowych definicijow z kulturnowědomnostnego wobłuka. Aby wuźěłał wužytny teoretiski instrumentarium, som wusměrił źěło za perspektiwami sociologa Rolfa Schwendtera, kótarež jo wón formulěrował w swójich knigłach Theorie der Subkultur (1993). Na zakłaźe togo a konceptow z moderneje etnologije som wutwórił teoretiski zakład. Pśeglědnosći dla njamógu na tom městnje wopisaś ceły swójski dialektiski proces, ale jano pokazaś na nejwažnjejše wuslědki mójogo źěła. We tom zmysle njok dopołnje rozkłasć slězynu kompleksnych zapśimjeśow, ako na pśikład identity, kultury, Schwendteroweje pyramidy towarišnosći a wjele drugich. Taka skrotcona forma móžo zawinowaś wjele njedorozměśow, ja pak se wó to procuju, až su móje wugronjenja k rozměśeju.