Před 100 lětami žadaše sej nestor serbskich kulturnych stawiznow Ota Wićaz, zo měli so »žiwjenjoběhi serbskich bratrow« wudać.1 Ze zjawnym spřistupnjenjom SORABICONA je tute žadanje spjelnjene.2
![Powitanje nowych čłonow přez diakonisy a diakonow, kopororytwa 1757 Foto: <b>z archiwa Ochranowskeje bratrowskeje jednoty</b>](/epaper/import/20190830084617_EPaperPage_960_1_13158//960_0008_39433_Malinkowa_Aufnahme_ITX.jpg)
Tule chcu so serbskim žonam wěnować, wšako so wone w serbskim stawiznopisu lědma jewja. Čim dale wróćo zhladujemy, ćim bóle młowojty so wobraz stanje. Za 19. a 20. lětstotk so rady na někotre žony pokazuje (great women approach), kiž so na narodnym, wuměłskim abo karitatiwnym polu angažowachu. Hladajo na 18. lětstotk maja so serbske ćěšerki mjenować, kiž w byrgarskich a zemjanskich domach słužachu. W dalšich funkcijach skutkowachu serbske žony na wsach jako zaprajerki a zelowe žony, jako powědarki a kantorki, jako baby a ćěłowe žony. Móžemy sej dale předstajić, kak dźěłachu jako słužowne a čeladne, jako šijerki a płokarki. Při wšěm pak wostanje wobraz jara njedospołny a njewurazny. Tež romantisko-narodna předstawa wo serbskej žonje-maćeri, kiž so swěru wo domjacnosć a dźěći stara, herbstwo, rěč a wěru dale dawa, je mało spokojaca.