Hauke Bartels

direktor Serbskego instituta

Skóro (8. septembra) móžo prof. dr. sc. phil. Dietrich Scholze-Šołta, wót septembra 1992 do janua­ra 2016 dłujkolětny direktor Serbskego instituta, swěśiś swój 70. narodny źeń. Z toś tym ju­bilejom glěda wón rowno­cas­nje slědk na pśisamem pěś lět na wuměńku. W tom casu jo lite­rarny wědomnostnik, pśestajaŕ a lektor dalej kradu aktiwny był na swójom fachowem pólu.

1950 w Budyšynje naroźony Dietrich Scholze njepóchada ze serbskeje familije a jo pó abiturje nejpjerwjej pśełožowanje (Sprachmittler Polnisch/Russisch) w Barlinju studěrował. Pó rěcywědnem a polonistiskem diplomowem źěle jo se wósebnje z pólskeju literaturu zaběrał. Na toś tom pólu, lěcrownož něnt ze stawizniskim wusměrjenim, jo nastała jogo disertacija (1980). Teke z habilitaciju w lěśe 1988 jo wóstał tomu śěžyšćoju zwěrny: »Polnische Dramatik im 20 Jahrhundert: Traditionen – Poetiken – Wirkung« (wěcej k tomu gl. Franz Schön: Dietrich Scholze-Šołta zum 65. Geburtstag, w: Lětopis 62 (2015) 2, b. 163– 166).

Za dłujkolětnu polonistisku źěłabnosć jo D. Šołta 1999 wusoke statne cesćenje, ryśaŕsku kśicu Zasłužbowego rěda Pólskeje republiki, dostał.

Serbskej rěcy a tematice jo Dietrich Scholze-Šołta se pśiwobrośił wót 1980tych lět. Južo 1986 jo chopił statkowaś ako redaktor sorabistiskego casopisa Lětopisa (tegdy za rěd D: Kultura a wuměłstwo). Pózdźej – wót drugego zešywka 1993 až do 2015 – jo był jogo šefredaktor. W tom lětźasetku jo załožył swój pśiběrajucy sorabistiski profil. Toś jo se mógał 1991 wuspěšnje procowaś wó pśistajenje w nowem (k prědnemu septembroju nowo załožonem) Serbskem instituśe, pópšawem ako wjednik tegdejšego wótźělenja »Kulturne a socialne stawizy«, ale skóńcnje ned teke ako institutny direktor. 1997 su jogo dodatnje za honorarowego profesora za sorabistiku na Lipšćańskej uniwersiśe pówołali.

Serbski institut (SI) so dynamisce wuwiwa, jeho dźěławosć so rozšěrja. Na při­kład je trjeba, zo su Serbja na strukturnu změnu přihotowani. Wona dźě změje daloko sahace wuskutki na nje­ličomne wobłuki žiwjenja we Łužicy. SI je so w tutym kon­teksće jako partner politiskich, hospodarskich a towaršnostnych akterow etablěrował, štož skići Serbam składnosć, swój wid zaplesć a cyłkowne wuwiće wob­wliwować. Zakład za tajku dynamiku je derje a mnohostronsce wukubłany per­sonal. A tež stajnje zaso nowy personal, kotryž tak a tak hižo šěroki spektrum disci­plinow w SI wudospołnja a nowe widy a zhladowanja sobu přinjese. Tójšto wot­myslenych dźěłow wusměrja so tuž interdisciplinarnje, přiběrajcy tež w projektach z třećich srědkow. Tak nasta­wace slědźerske skupiny su heterogene: Wobsteja z ludźi wšelakeho pochada, ko­třiž maja rozdźělne perspektiwy na přepytowanu problematiku.

Přiběrajcy njeje móžno, kóžde projektowe a zdźěla planowe městno ze zwo­prědka serbskorěčnym fachowcom wobsadźić. Za dźěło slědźerskeje sku­piny je eksistencielne, zo sej specialisća mysle a nazhonjenja wuměnjeja. Team ma swoju temu wědomostnje korektnje wobdźěłać a projekt w předpodatym času­ zakónčić. Za to by najjednorišo było, komunikaciju w skupinje zasadnje němsce abo jendźelsce organizować.