Annamaria Hadankec

skótna lěkarka w Chrósćicach

Sobotu, 12. februara 2022, předstaji so publikumej na wupředatej žurli hłowneho jewišća w Budyšinje prěni króć dźiwadłowa hra »Šěrcec Hanka«. Scenarij bě swobodna awtorka a režiserka Esther Undisz napisała, złožujo so na němski přełožk nowele »Židowka Hana« Jurja Kocha z lěta 2020 kaž tež na biografiske daty časowych swědkow. Do serbšćiny přenjesła je kruch Měrana Cušcyna. Po předstawach awtorki měješe hra žiwjenje serbskeje katolskeje Hórčanki Hanki Šěrcec tak pokazać, kajkež by wone móhło być. Tohodla wužiwaše wubrane motiwy nowele a přida jednanju dalše dimensije. Zo bychu sceny w prawym swětle stali a skutkowali, kaž bě sej je Esther Undisz předstajiła, přewza wona tež režiju. Dołho a wutrajnje běchu so profesionalni dźiwadźelnicy a lajkojo přihotowali. Płody sprócniweho a nazorneho dźěła, to móžu nětko hižo přeradźić, běchu wšeje česće hódne a putachu publikum hač do poslednjeho wokomika.

Je sobotu, napoł wosmich na žurli Budyskeho dźiwadła. Z mnohich wočow rěča wočakowanja na dźensnišu prapremjeru »Šěrcec Hanka«. Premjera je stajnje z wulkej napjatosću zwjazana a zdawa so, zo rozpřestrěwa so po cyłej žurli. Tematika wo dóńće katolskeje Serbowki židowskeho pochada Hanki Šěrcec je drje kóždemu mjenje abo bóle znata. Wšako zmóžni nowela Jurja Kocha dohlad do žiwjenja přesćěhaneje Hórčanki za čas nacionalsocializma. Ale tež fota wo zasadźenju kopolaka před něšto lětami w Hórkach dopominaja na młodu Serbowku, kotraž je nam jako Židowka Hana znata. Tola štó bě wona žona? Kajke běchu wobstejnosće tehdy a kajku powěsć zawostaja Hanka nam, za naš dźensniši čas, za naš wosobinski puć?

Jurij Koch Sergej, inscenacija Budyskeho NSLDź, premjera 30. septembra 2018 w Sulšecach, režija: Olaf Heis, hrajerjo: Jan Mikan, Katharina Pöpelec, Jurij Šiman, Torsten Schlosser, Petra-Maria Bulankec-WencelowaTež lětsa předstaji Němsko-Serbske ludowe dźiwadło Budyšin inscenaciju na žurlach serbskich wsow. Humoreska »Sergej« z pjera Jurja Kocha je jedna z poslednich dramow spisowaćela a wopisuje so w programowej brošurce jako kruch ze zańdźeneho a dźensnišeho časa.

Tematika hraje w dźensnišim modernym času a hłowny dźěl jednanja wotměwa so w jednorej dobrej stwě Haškec mandźelskeju. Regina Hašcyna sedźi na konopeju a porjedźa cholowy mandźelskeho Wernera. Tón so hórši přez hłupy kał, kiž telewizijne wusywanje a nowiny wo zjewjenjach njebohich wozjewja. Regina pak je druheho měnjenja. Wona wěri, zo so wosoba, jeli kruće na nju mysliš, zjewi. Werner so do tajkeho přiwěrkojteho činjenja wohlada a tola, jenož jako žort, zabjerje ze žonu poziciju absolutneje koncentracije. Wobaj myslitaj cyle kruće na wosobu ze zašłosće. Hižo zda so, zo je so eksperiment nimo kulił a zo měješe Werner prawje, jako so nadobo durje wotewrja a ruski wojak we wudwjernach steji. Spočatne stróžele mandźelskeju so spěšnje pozhubja, jako so wojak přećelnje jako Sergej Iwanowitsch Gribojedow předstaji. Z Wernerom spěwa ruske spěwy a Reginje čini rjane woči. Wukopa so, zo bě Sergej po sypnjenju NDRskeho režima 25 lět dołho ilegalnje w bunkeru w Tuchorskim lěsu pola Wujězda žiworił, hdźež bě so cyły čas z konserwow žiwił a sej wšědny dźeń z poskanjom radija porjeńšił. Ale čehodla? Za dołhe rozkładźenja njeje časa, přetož dźowka Silka so domoj wróći a za njej za suknju lěpjo pólcaj Erhard Laduš. Pólcaj Laduš ma wosebite wóčko na młode holcy, tak zo dźeń wote dnja do Haškec domu nutř a won chodźi. Za Haškecow bywa dźeń a ćešo, Sergeja před pólcajom chować. Wustorčić pak jeho mandźelskej tež nochcetaj, wšako nosy jimaj Sergej dźeń a rjeńše dary. Mjeztym zo so Regina intensiwnje ze swojej zašłosću rozestaja a Wernerej hižo zaprěć njemóže, zo je něhdy na rejach z ruskim wojakom za płotom stała, tež Sergejej schadźa, zo je Silka, nimale třicećilětna žona, kotraž je tak jara na jeho tehdyšu lubku podobna, jeho dźowka. Werner, wšón rozhorjeny a wobšudźeny, žada sej wot mandźelskeje wotmołwu: »Je Silka moja dźowka abo nic?« Za Haškecow je jasne: Sergej dyrbi preč. Tola na kajkežkuli wašnje to tež spytaja, dźiwny duch so přeco zaso do domu wróći a nanosy přestrjenc a jutrownu wodu a dźiwny aparat ... Tón zwyši naladu mandźelskeju a hižo sonja wo bohatstwach w přichodźe, bjez toho zo pytnu, zo je w swěće čert lós. Amerika a Ruska hotujetej so na wójnu, informacijow wo někajkim terorisće we Łužicy dla. Sergej?! Wšitko dźe naraz cyle spěšnje. Wulki wrjeskot, so čumpate sćěny domskeho a Sergej, Sergej je preč a z nim aparat. Chcyše po 25 lětach čakanja tola jenož tróšku lubosće ... Spočatna scena w bydlenskej stwě so wospjetuje a Reginje a Wernerej tak je, kaž byštaj scenu hižo raz dožiwiłoj.