Před sto lětami zemrě Franz Kafka (1883–1924)

artikl hódnoćić
(0 )

Wón běše najwuznamniši němskorěčny spisowaćel dwaceteho lětstotka, literarny ženij. Z nami je wón trochu zwjazany přez to, zo je skoro cyłe swoje žiwjenje w nam lubej Praze bydlił, mjez druhim je tam w domčku na Zlatej uličce swoje dźěła tworił. Wo Praze je raz rjekł, zo wona jeho njespušći. Wo swojej rěči praji wón: »Němčina je moja maćeršćina, ale čěšćina je mojej wutrobje bliska« a podpisał je husto z »František Kafka«. Wo jeho wuznamje swědča dohromady 27 biografijow. Najnowša z nich je lětsa wušła: Rüdiger Safranski »Franz Kafka – Um sein Leben schreiben«, Mnichow 2024. Na nju so w slědowacym hłownje złožuju. Jeho žiwjenje njeběše lochke: Wón běše Žid a w dalokej měrje němsce socializowany, štož jemu čas žiwjenja z konfliktom běše, runje tak kaž poměr k swójbje, žonam a wězo rozestajenje z towaršnosću.

Wón chcyše swoje žiwjenje cyle pisanju wěnować a praji wo sebi: »Nimam literarny zajim, ale wobsteju z literatury, njejsym ničo druhe a njemóžu ničo druhe być.« Najebać to, je Kafka čas žiwjenja dźěłał, mjenujcy za zawěsćernju Arbeiter-Unfallversicherungsanstalt für das Königreich Böhmen w Praze – Úrazová pojišťovna dělnická pro Čechy v Praze – a to tak derje, zo jemu dołhe dowole za hojenje dowolichu, hišće lěto do jeho smjerće bu wospjet powyšeny. Wšo to a wěsta hłubokosć a ćežkosć charaktera, chabłaca strowota a jara wulka čućiwosć běchu žórła jeho produktiwnosće. Safranski pisa: »W jeho bjezporočnej prozy špiheluja so bjezdna 20. lětstotka: totalitarne wohroženje a přemóženje, metafyzika we wokomiku pozhubjenja, samotnosć na sebje samoho wróćo wrjesnjeneho jednotliwca, ale tež eksistencielna spjećiwosć a zakryta komika bjezwupućnosće.« To klinči chětro zašmjatane, ale Safranski wupraja tu runje to, štož sym tež začuwał, jako sym twórby Kafki čitał.

Galerija

Gelesen 384 mal Letzte Änderung am póndźela, 01 julija 2024 00:01