Wisława Szymborska (†)

pólska basnica, lawreatka Nobeloweho myta za literaturu

Sonjach, zo něšto pytach,

dyrbješe być něhdźe schowane abo zhubjene,

pod łožom, schodami,

pod starej adresu.

 

Hrjebach w kamorach, faškach, tyzach,

połnych prózdnych njerymowanych rymow.

 

Z kófrow zwućahach

dožiwjene lěta a jězby.

 

Z tošow zwutřasech

zesušene łopjena a listy, nic na mnje.

 

Bjez dycha běhach

přez tajne, potajne

bydła, njebydła.

 

Wostach tčacy w tunlach ze sněha

a zabyća.

 

Zašmjatach so w kałačojtych kerkach

a tukanjach.

 

Zestorkach powětr nabok

a dźěsćowsku trawu.

 

Spytach docpěć,

prjedhač zašły lětstotk so nachila,

durje zaprasnu a ćišina zastupi.

 

Na kóncu njewědźach wjace,

što běch tak dołho pytała.

 

Wotućich.

Hladach na časnik.

Són njebě žanej mjeńšinje trał.

 

Haj, k tajkim činkam je čas nuzowany,

z toho časa, zo na spjace

hłowy storča.

 

WISŁAWA SZYMBORSKA

  z pólšćiny: SYLWIJA ŠĚNOWA

Wisława Szymborska (1923–2012) běše basnica, kotraž słušeše k najwuznamnišim basnicam a basnikam swojeje generacije w Pólskej. Jeje twórby wobhladuja so jako narodna litera­tura. 1996 bu jej Nobelowe myto za literaturu spožčene. Wona zawostaji něhdźe 350 basnjow, kotrež buchu do wjace hač 40 rěčow přełožene. Tu wozjewjenej pochadźatej ze zběrkow »Tudaj« (2009) a »Wystarczy« (2012).

Jako započachu hladać přez mikroskop,

woběhowaše jich zyma, a woběhuje do dźensa.

Žiwjenje bě dotal błudne dosć

w swojich rozměrach a formach.

Wutwori móličke stworjenčka,

někotre muški, wački,

ale z hołym čłowječim wóčkom

znajmjeńša spóznajomne.

 

A tu nadobo, pod škleńcu,

druhe nimale přehnawane

a tak zanjechajomne,

zo móžeš to, štož zabjeru w swětnišću,

jenož ze sobuželnosće rum mjenować.

 

Škleńca jich ani njepodótka,

pod njej njemylene so podwojeja, roztorhuja,

ze wšej lochkosću, připadnje.

Prajić, zo je jich wjele – je přemało prajene.

Čim sylniši mikroskop,

ćim pilnišo a dokładnišo wjelekróć.

 

Nimaja ani porjadne črjewa.

Njewědźa, što je splažnosć, dźěćatstwo, staroba.

Njewědźa snano ani, zo su – abo njejsu.

A tola rozsudźa wo žiwjenju a smjerći.

 

Někotři sprostnu w ćišinje wokomika,

hačrunjež njewěmy, što za nich wokomik je.

Dokelž su tak małke,

móže jich byće

być za nich wotpowědnje roztřěskane.

 

Próšne zornjatko je za nich meteor,

hłuboko z kosmosa,

a wotćišć porsta – wobšěrny labyrint,

hdźež móža so zhromadźić,

na jich hłuche parady,

jich slepe iliady a upanišady.