Diese Seite drucken

Swěte a wažne bomy w słowjańskej kulturje: sudniske a rejowańske lipy

artikel pógódnośiś
(0 )
 Sudniska lipa w Karpaczu w februarje 2025.  Fośe: Justyna Michniuk Sudniska lipa w Karpaczu w februarje 2025. Fośe: Justyna Michniuk

Bomy su płaśeli wót stolěśow ako žrědło mócy a teke magiskich mócow. Jaden pśikład za to su swěte gaje Słowjanow. Toś ten fenomen pak njejo bźezwuwześnje europski. W Indiskej na pśikład dej se w někotarych regionach njewjesta pśed pópšawneju swajźbu nejpjerwjej na bom wudaś. Luźe wěrje, až žeńska jo zaklěta bytosć a pśez manźelstwo z bomom, kenž ma se zrubaś ned pó ceremoniji, zminu se wše złe mócy.

Pla Słowjanow a Germanow, kaž teke na pśikład pla Wikingarjow, jo lipa grała ceło wósebnu rolu. Wóna jo se wobglědowała ako městno, źož jo bydlił wažny pśibog. Luźe su kšuśe wěrili, až swěty bom zamóžo šćitaś pśed złymi mócami a błyskami.

Centralne połoženje lipy na jsach pódšmarnjo jeje wuznamne statkowanje w socialnem a nabóžnem žywjenju zgromadnosći. Pó kśesćijanizaciji su se takim městnam cesto pśidali małe kapałki a Marijine figury. Mimo togo jo lipa pśewóźowała wažne familijne tšojenja. Mjazy jeje šćitajucymi gałuzami – ale teke mjazy drugimi cesćonymi bomami ako su to wjelicne stare duby – su se luźe něga zmanźelili abo drugu swětocnu pśisegu złožyli.

Take tradicije znanje wó dłymoko zakórjenjonem zwisku mjazy pśirodu, wěru a towarišnostnymi ritualami, kenž segaju slědk až do ranego casa (Frühzeit). Lipa bywa pśerěznje 300 – 400 lět stara, w někotarych padach móžo samo až do 1000 lět dojśpiś. Wóna płaśi ako narodny bom Čechow, Słowakow, Słowjeńcow a teke wažny symbol za Serbow (mj. dr. w logo organizacije Domowiny). Slědy cesćenja lipy su se až do źinsajšnego we wejsnych mjenjach zdźaržali – na pśikład Święta Lipka w Pólskej.

Galerija

  • dalši wobraz (1): dalši wobraz (1)
  • dalši wobrazowy tekst (1):
  • dalši wobraz (2): dalši wobraz (2)
  • dalši wobrazowy tekst (2):
  • strDocId: 0682d148 2071 4d57 8211 4c117a225cc8
  • kId:
  • dalše nadpismo:
  • Sonderformat: Standard
Gelesen 4 mal Letzte Änderung am wałtora, 01 julij 2025 00:01