W kóždym času su so basnicy z tutej temu zaběrali. Myslmy jenož na literaturu předměrca (někak wot 1825–1848).
W tymle času je Herta Wićazec (1819–1885) basniła.
Je wo čłowjeku a jeho počinanjach rozmyslowała. Wo jeho skutkowanju w času a stwórbje. Jedna z jeje najlubšich knihow bě roman ›Paul a Virginie‹ wot Jacquesa-Henrija Bernardina de Saint Pierre. Wo nim je ze swojimi najblišimi čłowjekami rěčała.
Kniha jedna wo zalubowaneju, skoro hišće dźěsći, kotrejuž zbožo wobstatk nima, činitosće čłowjekow dla. Nimo toho wopisuje awtor paradizisku přirodu kupy Mauricius.
Lubosć k blišemu, boža lubosć a přiroda dominuja literarne dźěło Herty Wićazec.
Prěnje teksty, basnje a basnisku prozu, napisa němsce w stilu rowjenkarki Bettiny von Arnim (1785–1859). Jako přikładaj mjenuju tu jenož jeje basnisku prozu ›Die verwelkte Rose‹ a wot Bettiny von Arnim baseń ›Eros‹, w kotrymajž wobě basnicy na přikładźe rozkćěteje róže wo byću přemyslujetej. Herta wotewri tematiku hladajo na časnosć.
»... denn du warst nur ein Bild und Gleichnis eines tieferen Sinnes, Schmuck der ganzen endlosen Natur: Umhüllung!«
Tehdy njebě hišće samozrozumliwe, zo přisteji žonam samsne kubłanje, kaž mužam. Herćina poezija je wo wjele wjace hač ludowe hrónčkowanje, wosebje na polu lyriskeje prozy. W powědce ›Čłowjek w stwórbje‹ z lěta 1851 je basniske wobrazy namakała, kiž skutkuja přez časy. Haj, zda so, jako był tekst dźensa napisany. W serbskorěčnej literaturje je to wažny dokument.
